-vrijdag 16 juni-

Ik kreeg altijd veel leuke reacties op mijn kettinkje “wat leuk, wat is het… eh een geitje, o nee, een poes.” Dan mompelde ik iets over een Joodse letter en dat het leven betekent. En dat was dan einde verhaal. Een verbaal talent was ik toen niet, ben ik nog steeds niet en zal ik nooit worden. Dus lang leve de letters!
Ik kreeg die ketting van mijn moeder en ik vond het gewoon een heel mooi ding. Het zag er leuk uit en het woord (of letter, ik begrijp het nog steeds niet helemaal) Chai* betekent leven. Nou, daar hou ik wel van. Ik heb het jarenlang dag in dag uit gedragen… tot ik een tijdje in Amsterdam woonde. Kreeg ik ineens opmerkingen en vragen: “Waarom draag je een Chai?!” Ben je Joods?”. Nou daar ging ik, stamelend: “Uhmmm… nou nee. Ik vind het gewoon mooi. Ben wel in Israel geweest, moeder gekregen… blablabla.” Zelfs in het openbaar vervoer, starende blikken. Dacht ik dat er eindelijk eens iemand naar mijn borsten keek, maar nee hoor… weer die Chai. Niet veel later heb ik ‘m afgedaan. Zo nu en dan kijk ik in het doosje en trekt de Israelvakantie aan mij voorbij.
Het was mijn moeders grote wens met zijn allen naar Israel te gaan. Eind ’95 vertrokken we. Mijn herinneringen liggen vooral in Eilat, waar ik voor het eerst ijskoffie dronk en kilo’s van de meest romige hummus heb gegeten. We snorkelden tot we als kreeften uit het water kwamen en droogden op tussen de gewapende militairen in bikini. ’s Avonds aten we de picassovis met wie we die middag nog onderwatertaal spraken. De dag sloten we af in de hotellobby met livemuziek en met grote pullen Goldstar. We zeilden over de Rode Zee en dreven later in de Dode Zee. Ontwakend voelden we een lichte aardbeving en we ervoeren de paniek van een alleenstaande tas bij de bushalte. We bezochten Bethlehem en Jerusalem, een kibboets en een markt. En natuurlijk deden we gewoon mee aan een Israelische avond waar we het 25 – jarig huwelijk van onze vader en moeder een jaartje vervroegd vieren. Het was de laatste vakantie van mijn moeder en van ons allen samen. En daarom zeg ik l’chayim, ofwel: ‘op het leven’.
Ik kan me het Israelisch buffet niet meer helemaal voor de geest halen, maar er waren vast gevulde paprika’s. Die lijken me – samen met een passende salade – heel geschikt voor aanstaande vrijdag. Ze zijn met rundvlees maar ze kunnen ook vega.
* Het Hebreeuwse woord Chai (חי) betekent in het Nederlands ‘leven’. Het Jodendom hecht grote waarde aan het leven en het woord ‘chai’ staat symbool voor de waarde die aan het leven gehecht wordt en de hoop die daarmee gepaard gaat.